Zomermiddagen brengen we door in het zwembad. Het zwembad heet De Vosse. Het is een openluchtzwembad. Een van de weinigen in de regio. Er is nagenoeg niets. Dat maakt het perfect.
Het enige dat niet openlucht aan dit zwembad is, zijn de individuele kleedhokjes, de kledingrekken, het schapenhok, de snackcar en de onderhoudsruimte. O ja, en het paddenstoelenhuisje in het pierenbadje en de toren van waaruit de badmeesters overzicht kunnen houden. Bij het doorgaan van de poort is het verder een en al open lucht.
Na binnenkomst is de keuze eenvoudig: aan de ene kant zijn lange roedes met daaraan verweerde oranje haakjes die nog het meeste weg hebben van een hangende dressboy. Aan de andere kant zijn kleedhokjes. Individuele hokjes van beton in rijen van vier tegenover elkaar geplaatst. Het pad tussen de hokjes is niet overdekt, waardoor je er bij regen niet veel aan hebt dat de hokjes dit wel zijn. Naast de toegangspoort zijn aan weerszijden ook zogenaamde schapenhokken geplaatst – kleedkamers waar niemand gebruik van maakt omdat er de meest ranzige verhalen over rondgaan.
Je kleding kan je gewoon aan de hangers aan de roedes laten hangen. Of meenemen naar wat algemeen bekend staat als het veld. En ja, dat is een grasveld. Hier lig je in groepen bij elkaar, eet je chips en probeer je indruk te maken op meisjes. Of je doet hier een poging toe. Doorgaans meer het tweede dan het eerste. Er is een houten schip, opgebouwd uit staande bielzen. Er zijn vuilnisbakken die niemand gebruikt, en er staan twee palen waartussen ooit een volleybalnet heeft gehangen.
Voordat je het veld betreedt, passeer je twee betonnen tafeltennistafels. Dit is een van de plaatsen die er toe doet. Hier speel je een tegen een, toernooitjes of rond de tafel. Dit biedt uitkomst als je teveel spelers hebt: je speelt eigenlijk gewoon tafeltennis, maar moet wel rond de tafel lopen na je slag. De volgende moet namelijk aan de overzijde zijn. Wanneer je het punt tegen krijgt ben je af. Dit speel je net zo lang tot er twee spelers over zijn. Zij beslissen in de finale wie eeuwige roem toekomt.
Een andere plaats die ertoe doet is de tegenoverliggende snackkar. Hier verkopen ze patat die in dubieus vet is gebakken en met zout omhuld is, en frikandellen speciaal waarvoor hetzelfde geldt. Alles gaat in witte plastic bakjes, die de dorpsjeugd uit de handen laat vallen zodra ze leeg zijn. Aan het einde van de dag kan je hiervan profiteren door afval te gaan inzamelen, waarbij een volle vuilniszak je een gratis patatje oplevert.
De zwembaden liggen getrapt. Allereerst is er een pierenbadje met daarin een huisje in de vorm van een paddenstoel. Als jongere is hier niet veel te halen. Eigenlijk kan je hier alleen maar verliezen, gezien de smerige verhalen die over peuterbadjes verteld worden. Alles is anders als het meisje van je dromen van die dag een klein broertje of zusje heeft. Je kan dan laten zien hoe leuk je met hem of haar kan spelen, hopend dat deze constatering het hart van de grote zus doet smelten.
In het ondiepe bad is alles anders. Hier kan je koninkrijken winnen en werelden verliezen. Hierin ligt de spin: een groot, opblaasbaar vlot waarvan de naam eigenlijk beter octopus zou kunnen zijn. Dat is het niet. De overlevering heeft spin doen bovendrijven. Op de spin vinden stoeipartijen op het scherpst van de snede plaats. Bovenop belanden en blijven zitten doen wat met je status. Het is effectiever dan in je te grote zwembroek en je pezige lijf indruk proberen te maken op het veld. Tegelijkertijd ben je niet de enige die tot die conclusie is gekomen, wat de weg naar de top lang maakt, en het verblijf doorgaans kort.
In het ondiepe bad komt ook de glijbaan uit. De glijbaan is een bron van vertier en rebellie. De glijbaan leent zich uitstekend voor het houden van opstoppingen. Soms met drie, soms met wel tien anderen. Eenieder gaat ergens in de glijbaan dwars liggen, houdt zich vast en houdt met zijn knokige tienerlijf zo veel water als mogelijk tegen. Het doel is complete drooglegging van de glijbaan om vervolgens door het water gestuwd zo hard mogelijk naar beneden te glijden. Facultatief is het omlaag doen van je broek, omdat je blote reet nu eenmaal beter glijdt dan een stroeve zwembroek.
Cruciaal is het houden van de bak. Dit is een taak die veelal de wat stevigere jongeren is gegeven. Het betreft het zo veel als mogelijk aan het begin van de glijbaan stuwen van de watertoevoer. De bak via welke het water de glijbaan inloopt (en waar je in staat alvorens je in de halve buis te laten afzakken) loopt dan vol, en op een gegeven moment over. Kort hierna klinkt een snerpend badmeestersfluitje. Dit is het signaal om te gaan genieten van je inspanning, maar ook te vrezen voor de consequenties.
Het rebelse aan de opstoppingen is dat het ten strengste verboden is door badmeester Scholten. Badmeester Scholten is de hoofdbadmeester in De Vosse. Hij regeert met harde hand, in ieder geval in de ogen van de jeugd. Hij heeft de macht om je abonnement voor totaal willekeurige periodes in te nemen, en vergeet geen gezicht. Wanneer je uit de glijbaan vliegt en zijn harige voeten op de rand ziet staan, kan je het beste maar onder water naar de spin zwemmen en hier in de kluwen jongeren verdwijnen. Alle andere uitkomsten zijn ongunstig voor je. Er zijn verhalen bekend van jongens die onder water naar de andere kant van het bad zwommen. Daar boven gekomen stuitten zij ondanks hun inspanning op dezelfde harige voeten. Scholten is sneller dan het licht en meedogenlozer dan.. nou ja, vul maar in. Je wil hem niet als je vijand, maar je wil wel opstopping houden. Het is een delicaat spel.
De derde trede in het zwembad biedt plaats aan het diepe bad. Oftewel: het diepe. Dit is een vijftigmeterbad waaraan een hoge en een lage duikplank geplaatst zijn. Hun namen? De hoge en de lage. We doen in het dorp niet veel aan schoonspringen. Des te meer doen we aan bommen. Bommen is communautaire hobby. Het komt er op neer dat je zo veel mogelijk water weet te doen opspatten, terwijl je jezelf zo min mogelijk pijn doet. Plat op je buik landen (iets dat ik keer op keer onbedoeld voor elkaar krijg) behoort hier niet toe. Je hebt wel pijn, maar geen goede bom. Het slechtste van werelden.
Het diepe leent zich ook voor ongeveer alles waar een bal, armen en handen en een hoofd bij komen kijken. Overgooien, volleyen, koppen, slaan: het is allemaal even vermakelijk. De ene keer gebruik je een football die iemand heeft meegebracht (wat echt nog niet makkelijk gooien is), de andere keer een voetbal of een tennisbal. Het is de kunst hard te gooien, slaan of koppen en te voorkomen dat de bal via of door jou buiten het bad belandt. Immers: het bad ligt op een hoger niveau dan de omgeving, dus een bal die eruit stuitert belandt doorgaans in de lager gelegen bramen. Het behoeft geen uitleg dat die niet goed samen gaan met je zwemkleding.
Rond het bad staan luidsprekers. Deze bieden podium aan het intercomsysteem en de mededelingen die hiermee verspreid worden, en aan de radio. In de maand juli schalt radio Tour de France over het water, wat betekent dat je tussen kwart over vier en kwart over vijf scherp moet zijn. Immers, als de kenmerkende aflopende melodie die een NOS Radio Tourflits aankondigt klinkt, moet je als de wiedeweerga het water uit om te horen hoe het koersverloop is. Jacques Chappel en Gio Lippens leiden je door de bloedstollende laatste kilometers, en laten je horen hoe overbodig televisie kan zijn. De basis voor een ongekende wielerliefde wordt in dit bad via deze luidsprekers gelegd.
Het zwembad is de plaats om je jeugd door te brengen. Door gemeentelijke bezuinigingen is het twee jaar dicht. Het zijn donkere jaren. Er wordt gesproken over de verloren generatie, en niet zonder reden.
Soms droom ik dat het zwembad er niet meer is in deze vorm. Dat er een grote sporthal is verrezen. Dat de kleedkamers en kleedhokjes binnen zijn, opgetrokken uit witte tegels in plaats van grauw beton. Dat het horecadeel geprofessionaliseerd is, waarbij er een dubbele bar is: een voor de bezoekers van het zwembad en een voor de mensen die binnen zitten. De tafeltennistafels zijn weg, net als de spin en het houten schip op het speelveld. Scholten is niet meer, en je kan niet meer op basis van je bekende gezicht naar binnen wanneer je je abonnement vergeten bent. Het zwembad is gemoderniseerd.
Gelukkig word ik snel wakker wanneer ik deze akelige droom heb, en kan ik denken aan de tijd die wij doorbrengen in het zwembad.